1600 yıl boyunca sessizliğe terk edilen bir cinayet
BİLİM UĞRUNA VERİLMİŞ BİR HAYAT
HYPATIA
İskenderiyeli Hypatia (370 – 415), o zamanların üniversitesi kabul edilen İskenderiye'deki okulda felsefe, matematik ve astronomi dersleri vermiştir. Platon ve Aristotales'in tanıtılmasında dersleri etkili olmuştur. Bruno ve Galileo’dan yüzyıllar önce astronomi aleti usturlabı da keşfeden Hypatia, İnançsız olduğu gerekçesiyle, Hıristiyan din adamı Crillo’nun emriyle bağnaz bir dinci grubun saldırısı sonucu işkenceyle derisi yüzülerek ve parçalanarak öldürülmüştür. Hypatia’nın ölüm emrini veren Crillo daha sonra Katolik Kilisesi tarafından Aziz ilan edilmiştir. Hypatia’nın hunharca katledildiği dönem Pagan felsefesinin sona erdiği ve Hıristiyanlaşmanın güçlendiği bir süreçtir. Doğa bilimleri ve matematik gibi alanlarda yoğun bir gerileme dönemi bu tarihlerden itibaren başlamıştır. Hypatia çağının yegane bilim kadını olarak bilinir. Aritmetik alanında 13 ciltlik bir yapıtı sözkonusudur. Bununla birlikte kadın olduğu için ne felsefe ne de bilim tarihinde dinin de etkisiyle 1500 yıl boyunca adı belirgin bir şekilde geçmemiştir.
HYPATIA İNSANLIK TARİHİNİN İLK BİLİM KADINI
Astronomide çoğunlukla yıldızların yükseklik açılarının ölçülmesinde çeşitli problemlerin grafik yöntemlerle gösterilmesinde kullanılan usturlabı da keşfeden HYPATIA, İnanç yerine aklı ve bilimsel düşünceyi savunduğu için, Dini otoriteye ve Tanrı’ya isyan ettiği gerekçesiyle 45 yaşında uzun işkencelerden sonra, derisi yüzülerek ve vücudu parçalanarak katledildi.
Hypatia'nın öldürülmesi dünyanın bin yıl cehalet ve batıl inanç bulutlarıyla kaplandığı Karanlık Çağların başlangıcını da işaret etmiştir.
Rafael’in Atina Okulu tablosundan Hypatia
Voltaire “Dictionary Philosophique” adlı yapıtında, Hypatia’nın öldürülmesini “Crillo adlı bir papaz ve köpeklerinin, yobazlardan oluşan bir sürüye sırtlarını vererek işlediği hayvanca cinayet” olarak anlatır.
Hypatia katledilişinden sonra yaklaşık 1600 sene geçti.
Hypatia bilimin ve aklın belki ilk kurbanıydı, erkek egemen din vahşetinin onbinlerce kurbanından sadece biriydi.
Tek suçu erkeklerin dünyasında bir kadın olmak, Dincilerin dünyasında akıl ve bilimi savunmak, düşündüğünü özgürce söyleyebilmekti.
Hypatia cinayetinin üzerinden yaklaşık 1600 sene geçti de, Ne değişti? Hala sadece kadın olduğu için öldürülenler yok mu? Aklı ve Bilimi savunduğu için katledilenler? Özgürce konuştuğu için vurulanlar, hapsi boylayanlar?
Kadınlar için konuşmanın bile zor olduğu Hıristiyanlığın bağnaz döneminde bir kenti etkiledi Hypatia. Kadın mücadelesi için en önemli figürlerden biri oldu.
